Lufta e Çelisë së Siçevës (13 shtator 1945)

Në bazë të dhënave që i kemi shënuar nga luftari i vetëm i gjallë i Çetës së Ukë Sadikut, Ali Meta (1925), që sot jeton në Durrës, në moshën afro 80-vjeçare, del se, derisa Çeta e Ukë Sadikut mori drejtimin drejtë Llapushës Veriore, udhëheqësi i saj, Ukë Sadiku vet i teti kishte shkuar në një takim me Muharrem Bajraktarin e Lumës, diku në Male të Sharrit (mbi Opojë), ndërsa për prijës çete kishte lënë të vëllain, Shaban Sadikun, dhe iu kishte sugjeruar që do të qëndronin në fshatrat e Llapushës derisa të kthehej Uka me shokë. Çeta në atë kohë kishte numër më të vogël luftëtarësh, ngase shumë prej tyre ishin shpërndarë në çeta tjera, disa kishin shkuar me Ukën, kështu që, siç thotë Ali Meta, çeta në atë kohë numëronte afro 40 luftëtarë.

U bënë shumë ditë që Uka me shokë nuk po kthehej nga takimi me Muharrem Bajraktarin, andaj çeta e tij, e udhëhequr nga i vëllai Shabani mori drejtimin e fshatit Gjurgjevik i Madh për të mësuar nëse ka ardhur Ukë Sadiku me shokë. Ishte dita e parë e festës së Bajramit të Vogël. Ajo ditë kaloi me shumë ushqime, që kishin sjellë fshatarët e fshatrave Llazicë, Mleqan e Pllaçicë për luftëtarët e lirisë në fushëgropën e maleve të Pllaçicës, në Livadh të Hajdinit. Të nesërmen itinerari i çetës ishte drejt Gjurgjevikut të Madh. Derisa çeta ishte vendosur në malet e Gjurgjevikut, njëri nga kushërinjtë e Shaban Sadikut shkoi në fshat për të marrë vesh për Ukën. Kur lajmësi u kthye dhe tregoi se Uka me shokë s’ishte kthyer ende, komandanti Shaban Sadiku propozoi që çeta të shkonte drejtë luginës së Çelisë së Siçevës, që të strehohej, si vend larg rrugëve dhe syrit të armikut, ku do ta prisnin Ukën derisa të vinte. Mendimin e tij e miratuan edhe bashkëluftëtarët e tjerë dhe çeta u vendos në Çeli. Dita e dytë e Festës së Bajramit kaloi e qetë dhe luftëtarët u çlodhën nga rruga e gjatë që kishin bërë shumë ditë maleve. Ushqime kishin mjaft dhe roje të sigurt, të udhëhequr nga Alush Smajli e Smajl Hajdari. Si gjithëherë, spiunët e pushtetit të ri komunist (mjerisht shqiptarë), po bënin punën e tyre të ndyrë.Ato ditë Brigada VI Bokele e Kotorrit (Mal i Zi) kishte kaluar në Istog e rrethinë dhe po bënte kërrdi mbi popullatën shqiptare. Ajo po ndihmohej edhe nga shumë çetnikë në ato terrene. Itinerari saj kishte filluar nga Istogu drejt Zllakuqanit, Jashanicës së Epërme, për të vazhduar drejt Pllaçicës dhe për t´u bashkuar brigadave e tjera partizane në Berishë të Drenicës. Derisa kjo brigadë famëkeqe kishte ardhur në Jashanicë të Epërme, dy spiunët shqiptarë ishin lajmëruar të komandanti saj duke e njoftuar për vendndodhjen e luftëtarëve të Çetës së Ukë Sadikut.

Mëngjesi i 13 shtatorit 1945, ishte i kobshëm për luftëtarët e kësaj çete, por edhe për vetë sulmuesit, që nuk shpëtuan edhe aq lehtë. Fushëgropa e Çelisë u rrethua nga ushtarët e Brigadës VI Bokele. Luftëtarët e Çetës së Ukë Sadikut, hetuan rrethimin dhe u përgatitën për vetëmbrojtje. Komandanti Shaban Sadiku po iu jepte kurajo luftëtarëve, Marie Shllaku, motra në mes vëllezërve, posi Shotë Galica e Drenicës e Nora e Kelmendit, po ngjeshte automatikun dhe po priste shenjen për sulm. Dy trimat, Alush Smajli dhe Smajl Hajdari me dy mitralozat e tyre kishin vuar në shënjestër ushtarët e armikut nga dy lisa të mëdhenj, të gjithë po prisnin urdhërin e Shaban Sadikut. Kur u afruan ushtarët e rrethit të parë të armikut, krisi pushka e Shaban Sadikut e pas saj rafalet e armëve e të tjerëve. Ushtarët e armikut po binin të gjakosur dhe pa shpirt, si t´u vinte nga rrufeja e jo nga një grusht luftëtarësh, që në krahasim me numrin e madh të luftëtarëve të Brigadës famëkeqe Bokele dhe armatimit të tyre, ishin një pikë ujë në oqean, megjithatë, rrethi i parë dhe i dytë i armikut u asgjësua tërësisht.

Deri pasdite armiku nuk mundi të dëpërtonte fare pranë luftëtarëve të Çetës së Ukë Sadikut, por kur filluan të gjuanin me mortaja dhe të shkaktonin dëme të mëdha në njerëz, poashtu edhe shiu i madh që filloi të binte atë ditë shtatori, atëherë forcat armike i vuan në rrethim të hekurt. U plagos rëndë vetë komandanti, Shaban Sadiku dhe u vranë shumë luftëtarë tjerë. Në mesin e tyre Smajl Hajdari; mitralozi i tij nuk po villte më zjarr. Edhe Alush Smajli mori shumë plagë të rënda dhe nuk kishte fuqi të shtinte me mitralozin e tij. Marie Shllaku mori shumë plagë dhe me ndihmën e Musli Hotit nga Resniku doli nga rrethimi. Ali Meta me shumë plagë u drejtua nga Jashanica e Epërme, kurse Shaban Sadiku, mori plagë të rënda, por nuk u dha, kur u err doli nga rrethimi dhe u drejtua drejt fshatit Jelloc për të kaluar në Gjurgjevikun e tij, ku vdiq të nesërmen në shtëpinë e tij.

Në këtë luftë të rreptë dhe të pabarabartë u vranë 32 luftëtarë të Çetës së Ukë Sadikut, ndërsa shpëtuan të gjallë, por me shumë plagë dhe dolën nga rrethimi 8 luftëtarë të tjerë, në mesin e tyre edhe prijësi i çetës, Shaban Sadiku. Edhe Brigada famëkeqe Bokele pësoi humbje të mëdha. Iu vranë mbi 200 luftëtarë e po aq iu plagosen. Trenat po bartnin trupa të vdekur dhe të plagosur të ushtarëve serbë drejt Fushë-Kosovës. Të nesërmen kjo brigadë u hakmor ndaj fshatarëve të pafajshëm të fshatrave Siçevë, Jelloc dhe Shtaricë. Vrau 17 fshatarë, duke i akuzuar kinse kanë marrë pjesë në luftime dhe i kanë ndihmuar “banditët ballistë” me ushqime, armatim dhe municion.

Pas humbjeve të luftëtarëve të shumtë të kësaj çete heroike, komandanti saj, Ukë Sadiku ngeli vetëm me tetë bashkëluftëtarë pranë vetes, për t’u endur nëpër fshatrat e Llapushës, por gjithmonë i ndjekur nga brigadat e shumta partizane-çetnike, që iu kishin vërsulur Drenicës, Llapushës e Rrafshit të Dukagjinit posi ujqërit e tërbuar. Marie Shllaku, pas vdekjes së Musli Hotit, e vetme u drejtua drejt fshatit Açarevë të Drenicës. Atje fshatarët e strehuan dhe për pak ditë mori veten. Në një tubim që u foli fshatarëve për bashkimin e forcave për t’iu kundërvënë armikut, u hetua nga dy spiunë dhe u lajmërua në OZN-e të Skënderjat e Mitrovicës. Pas zënies së saj, u dërgua në Mitrovicë, Gjakovë e pastaj në Prizren ku u dënua me vdekje bashkë me tre shkodranët e saj trima: At Bernard Llupin, Kolë Parubin dhe Gjergj Martinin.

Shkruan Ukë Shala